Accessibility Tools

O Fundacji

Image

Fundacja została powołana w 2010 roku przez obecnych właścicieli pałacu w Rzuchowie. Początkowo jej działania ograniczały się do wspierania właścicieli, jednakże od 2017 roku zarządza ona obiektem wraz z całym otoczeniem, a także koordynuje prowadzone prace konserwatorskie. W 2018 roku nastąpiła intensyfikacja prac renowacyjnych co spotkało się
z gorącym przyjęciem mieszkańców oraz władz gminy Kornowac. Przeprowadzone do tej pory prace konserwatorskie i budowlane przy zabytku przyniosły spektakularne efekty. Doświadczenie i sukcesy w zakresie rewitalizacji zespołu pałacowo – parkowego zaowocowały decyzją o rozszerzeniu działalności i objęciu opieką kolejnych zabytków. Od 2022 roku Fundacja została nowym zarządcą ponad stuletniej, zdesakralizowanej, dawnej kaplicy św. Juliusza w Rybniku,
a od 2023 roku rozpoczęła kompleksową renowację budynku oraz jego adaptację na cele kulturalne.

Działalność kulturalna:

W 2018 roku Fundacja rozpoczęła działalność kulturalno-edukacyjną. Po raz pierwszy włączyła się w cykl wydarzeń związanych z obchodami Europejskich Dni Dziedzictwa udostępniając obiekt zwiedzającym. Przygotowano wtedy wystawę prac plastycznych nadesłanych na konkurs o pałacu, wręczono nagrody, a następnie odbył się piknik z programem artystycznym przygotowanym przez lokalny zespół folklorystyczny. Impreza została zorganizowana we współpracy z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Kornowacu, a o oprawę muzyczną całego wydarzenia zadbały zespoły „Rzuchowianki” oraz „Łan”.

Rok 2019 był czasem wielu wydarzeń kulturalnych, najważniejsze to:
• Pierwszy Koncert Noworoczny z udziałem kwartetu smyczkowego AQuartet
• „W cieniu pałacu” spektakl o historii pałacu
• „Rodzina” spektakl A. Słonimskiego
• „Cudze chwalicie swego nie znacie” – koncert kwartetu smyczkowego
• „Nie tylko moro – historia mundurów polskich”
• „Za mało na wojnę za dużo na pokój” widowisko historyczne z elementami rekonstrukcji Powstań Śląskich
• Gra terenowa dla uczniów SP w Rzuchowie, oraz spotkanie jasełkowe z koncertem gry na harfie

Podczas Europejskich Dni Dziedzictwa w 2019 roku przygotowany został spektakl „Za mało na wojnę za dużo na pokój” opowiadający o losach dwóch śląskich rodzin, sąsiadów, których wydarzenia historyczne postawiły po przeciwnych stronach barykady. Spektakl przedstawił teatr SAFO, a w realizację włączyli się także mieszkańcy Rzuchowa. Podczas EDD odbyły się również prelekcje pułkownika Tadeusza Dłużyńskiego (Prezes Rybnickiego Koła Związku Piłsudczyków) na temat trudnej drogi do niepodległości oraz rotmistrza Krzysztofa Banasia na temat umundurowania ułanów. Zaprezentowano także wystawę poświęconą Powstaniom Śląskim.
Eksponaty na tę wystawę zostały wypożyczone z Muzeum Czynu Powstańczego na Górze św. Anny.

W tym samym roku Fundacja zrealizowała również projekt pt. „W cieniu pałacu rzuchowskie wspomnienia i legendy”, który dofinansowany został ze środków Fundacji „Orlen Dar Serca”.

W ramach tego projektu przeprowadzono wywiady z najstarszymi mieszkańcami wsi oraz badania archiwalne historii pałacu. Na podstawie zebranych informacji został wystawiony wspaniały spektakl teatralny w którego przygotowanie chętnie zaangażowali się mieszkańcy gminy.


W roku 2020 udało się zrealizować 2 wydarzenia w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa „Dzwony…dzwonki…dzwoneczki” poświęcone historii ludwisarstwa, z plenerowym pokazem odlewania dzwonu, a także „Wokół jabłka” imprezę przygotowaną wspólnie z Kołem Gospodyń Wiejskich z Rzuchowa.

W 2020 roku z uwagi na pandemię, działalność kulturalna ograniczyła się do Koncertu Noworocznego oraz EDD we wrześniu.

3-go maja 2021 roku ze względu na stan zagrożenia epidemicznego złożenie kwiatów przy pomniku Powstańców śląskich odbyło się w nieco skromniejszej formie. Za to w czerwcu uroczystości upamiętniające 100-lecie III Powstania Śląskiego oraz wydarzenia które miały miejsce przy pałacu w Rzuchowie odbyły już w pełnej krasie. Rozpoczęła je polowa Masza Święta po której pod pomnikiem powstańców uroczyście złożono kwiaty. Na zakończenie tego wydarzenia odbył się plenerowy koncert w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" pt. "Idą Powstańcy"

Rok 2022 również obfitował w piękne i ważne wydarzenia. Tradycyjnie już w styczniu odbył się Koncert Noworoczny, a w maju uczczono pamięć poległych powstańców w III Powstaniu Śląskim. W czerwcu, studenci kierunku Architektura Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Raciborzu w ramach współpracy Uczelni z Fundacją na Rzecz Ochrony Dóbr Kultury opracowali projekty adaptacji Pałacu w Rzuchowie które zaprezentowali na zorganizowanej wystawie. W lipcu, w ramach imprezy „II Festiwal Żywiołów” można było uczestniczyć w pokazach, warsztatach naukowych oraz wziąć udział zorganizowanym konkursie fotograficznym. Festiwal zakończył się koncertem zespołu CARRANTUOHILL. Nie można pominąć wrześniowego koncertu poświęconego pamięci kompozytora Henryka Góreckiego. W muzyczną podróż zabrał nas chór kameralny Cracow Singers.

W styczniu 2023 jak co roku odbył się Koncert Noworoczny, a w maju uczczono kolejną rocznicę wybuchu III Powstania Śląskiego. W czerwcu Fundacja zorganizowała wydarzenie upamiętniające działania powstańcze które miały miejsce w Rzuchowie a mianowicie inscenizację walki o pałac w Rzuchowie.

To wspaniałe wydarzenie można zobaczyć:


Listopad to czas wystawienia spektaklu teatralnego „Uroczysko” łączącego w sobie taniec i śpiew.

Fenomenem miejsca jest frekwencja. Koncerty i spektakle gromadziły ok. stuosobową publiczność, co stanowi maksymalną pojemność Sali. Do tej pory wszystkie wydarzenia miały charakter nieodpłatny. Działania kulturalne skierowane są przede wszystkim do społeczności lokalnej, jednakże wśród odbiorców jest znaczna grupa osób które pokonują nawet kilkadziesiąt kilometrów aby wziąć w nich udział. Fundacja współpracuje ze społecznością lokalną z instytucjami i organizacjami działającymi na terenie gminy, w tym z Gminnym Ośrodkiem Kultury, Zespołem Szkolno- Przedszkolnym, Kołem Gospodyń Wiejskich, OSP z Rzuchowa oraz zespołem ludowym „Rzuchowianki”.

Działalność edukacyjna:

Łącząc projekty renowacyjne z działaniami miękkimi w sferze edukacji, Fundacja zainicjowała współpracę z Zespołem Szkół Budowlanych w Rybniku oraz Střední průmyslovu školustavební w Opawie.

W 2020 roku zrealizowano projekt edukacyjny „Czesko-polska szkoła renowacji zabytków” ze środków INTERREG VA CZ-PL. Obejmował on zajęcia teoretyczne z ochrony zabytków oraz staż zawodowy dla uczniów obu szkół. Staż prezentował specyfikę prac budowlanych i renowacyjnych w obiektach zabytkowych, a także wyzwania dotyczące pielęgnowania zabytkowych parków. Dwutygodniową część praktyczną kursu przeprowadzono w październiku 2020r. w pałacu w Rzuchowie. Młodzi ludzie z obu szkół, pod okiem wykwalifikowanych konserwatorów poznawali techniki renowacji i pielęgnacji zabytkowych parków. Uczniowie polskiej szkoły otrzymali drukowane materiały dydaktyczne nt. uwarunkowań ochrony konserwatorskiej w Polsce. Projekt został objęty honorowym patronatem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach. Wartośc projektu; 23 tys. EUR, dotacja 20 tys. EUR.

W sierpniu 2021 roku we współpracy z Uniwersytetem Śląskim przygotowano Festiwal Żywiołów – imprezę skierowaną do dzieci i młodzieży, której celem było zainteresowanie ich naukami przyrodniczymi i ekologią poprzez działania kulturalne. Ideą festiwalu było łączenie nauki ze sztuką.

Działalność naukowa i innowacyjna:

Pałac w Rzuchowie jest obiektem z końca XIX w. Ciekawa historia oraz walory architektoniczne nie uchroniły obiektu przed dewastacją. Pałac zakupiony przez obecnych właścicieli w stanie ruiny objęty jest nadzorem konserwatorskim, co znacząco wpływa na zakres prowadzonych prac. Jednym z największych wyzwań jest podniesienie wartości użytkowej obiektu, w tym efektywności energetycznej. Zrównoważona renowacja zabytków wymaga holistycznego podejścia tak, aby zachowując walory historyczne poprawić parametry użytkowe obiektu, a także wpłynąć korzystnie na przyszłe koszty eksploatacyjne.

Fundacja jako zarządca pałacu (wieloletnia umowa dzierżawy), rozpoczęła konsultacje w celu optymalizacji rozwiązań dla pałacu w Rzuchowie. Priorytetem jest renowacja pałacu z zachowaniem walorów historycznych, a także uzyskanie efektu ekologicznego w postaci zeroemisyjnego budynku zabytkowego. W tym celu Fundacja podjęła współpracę z Uniwersytetem Śląskim Opolskim oraz Wyższą Szkołą Zarządzania w Katowicach i uczelnią architektoniczną w Raciborzu. Efektem tej współpracy jest podjęcie przez dyrektora Fundacji studiów doktoranckich i badanie możliwości stosowania rozwiązań pro środowiskowych w obiektach zabytkowych. Ponadto uczelnia rozpoczęła serię pomiarów jakości atmosfery w Subregionie Zachodnim woj. Śląskiego. Badania prowadzone są przez Uczelniane laboratorium Kontroli Atmosfery - jedyne w Polsce powietrzne laboratorium. Pomiary wykonywane są przez aparaturę znajdującą się w balonie koszowym, która obsługiwana jest przez naukowców z UŚ. Pierwszy start balonu nastąpił 11.01.2021r. z pałacowego parku. W następnych latach planowane jest podjęcie współpracy z kolejną uczelnią wyższą.

MISJA I WIZJA

Chcemy aby obiekty znajdujące się pod opieką naszej Fundacji stały się żywą przestrzenią, miejscem wymiany doświadczeń, spotkań oraz edukacji. Miejscem do którego każdy z przyjemnością powróci. Tworzymy dla Was takie miejsca.